Cykl miesiączkowy
Cykl menstruacyjny polega na cyklicznych zmianach w obrębie błony śluzowej macicy oraz jajników. Jego wynikiem jest comiesięczne krwawienie. Średnia długość cyklu wynosi 28 dni. Jest liczony od pierwszego dnia miesiączki do 1 dnia następnej miesiączki. Wyróżnia się następujące fazy cyklu: folikularna, owulacyjna i lutealna. Zachodzą one pod wpływem działania hormonów i zależności hormonalnych pomiędzy podwzgórzem, przysadką a jajnikiem. Dopuszczalne są niewielkie odstępstwa w długości trwania cyklu, jeśli jednak miesiączka pojawia się częściej niż co 3 tygodnie lub rzadziej niż co 32 dni, należy to skonsultować z ginekologiem.
Wyliczanie dni płodnych
Należy przez okres 6 miesięcy zapisywać długość poszczególnych cykli miesiączkowych, a następnie zanotować długość trwania najkrótszego oraz najdłuższego. Początek okresu płodnego określany jest jako czas trwania najkrótszego cyklu (dni) z odjęciem 18 dni, natomiast koniec okresu płodnego: czas trwania najdłuższego cyklu minus 11 dni. Przykładowo, jeśli w ciągu ostatnich 6 miesięcy najkrótszy cykl kobiety wynosił 27 dni, a najdłuższy 31 dni to wyliczenia będą wyglądały następująco:
• Początek okresu płodnego: 27 dni – 18 dni= 9 dzień
• Koniec okresu płodnego: 31 dni – 11 dni = 20 dzień
U kobiet mogą występować niewielkie różnice w zakresie dni płodnych, jednak przy regularnych cyklach o prawidłowej długości, okres płodny będzie zaczynał się w okolicach 8-9 dnia cyklu i kończył w 19-21 dniu cyklu.
Kalendarz dni płodnych można podzielić na 3 okresy:
• Dni 1-7 – dni niepłodne z towarzyszącą menstruacją
• Dni 8-19 – dni płodne, w tym owulacja zazwyczaj około 14 dnia
• Dni 20-26/32 – dni niepłodne
Przy planowaniu ciąży należy pamiętać, że komórka jajowa żyje 24 godziny, natomiast plemniki około 72 godziny, dlatego starania o dziecko najlepiej zacząć na 2-3 dni przed owulacją. W internecie dostępne są również kalkulatory dni płodnych.
Jakie są objawy owulacji?
Owulacja występuje zazwyczaj w 11-16 dniu cyklu. Podstawowym objawem jest wzrost temperatury ciała o 0,5 stopnia Celcjusza. Objawy dodatkowe, jakie mogą być obserwowane to wzrost libido, wzrost wrażliwości piersi, zwiększone libido. Podczas owulacji, w przedsionku pochwy pojawia się przezroczysty śluz szyjkowy. W aptekach dostępne są testy owulacyjne "LH test". Jest to prosty do przeprowadzenia test, który wykrywa nagły skok stężenia hormonu luteinizującego w moczu – zjawisko bezpośrednio poprzedzające owulację.
Kalendarz dni płodnych - czy to dobra metoda anktykoncepcji?
Kalendarz dni płodnych nie jest dobrą metodą antykoncepcji. Zmienność czasu owulacji nie pozwala na pewne ustalenia zakresu dni płodnych i szanse na zajście w ciążę są wysokie. Wskaźnik Pearla przy stosowaniu tej metody wynosi 20. Oznacza to, że na 100 kobiet stosujących metodę kalendarzyka aż 20% zaszło w ciążę. W porównaniu, liczba nieplanowanych zapłodnień na 100 kobiet w przypadku stosowania prezerwatywy wynosi od 3 do 5%, a przy zażywaniu antykoncepcji hormonalnej od 0,2 do 0,6%, w zależności od rodzaju preparatu.
Przypisy:
1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2. Red. Bręborowicz, Grzegorz H. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2015
